Loading. Please wait...


Γυναικολογία – Μαιευτική – Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή

Νέα και Δημοσιεύσεις



8-9_SEL_-PAPADIMITRIOU-1200x855.jpg

Ως κυήσεις υψηλού κινδύνου χαρακτηρίζονται οι εγκυμοσύνες στις οποίες παρουσιάζεται μεγαλύτερος κίνδυνος είτε για τη μητέρα, είτε για το έμβρυο ή και για τους δύο, σε σχέση με εκείνες που έχουν μια φυσιολογική εξέλιξη. Είναι παθολογικές καταστάσεις που εμφανίζονται στη διάρκεια της κύησης, του τοκετού ή και της λοχείας. Δεν παρεμποδίζουν τη σύλληψη, ενώ ένα από τα χαρακτηριστικά τους είναι ότι μεγάλος αριθμός από αυτές παρουσιάζονται για πρώτη φορά στη διάρκεια μιας εγκυμοσύνης. Η συχνότητα εμφάνισης Κύησης Υψηλού Κινδύνου κυμαίνεται περίπου γύρω στο 14% των συνολικών κυήσεων και ευθύνεται για το 50% της νοσηρότητας και της θνητότητας της μητέρας και του εμβρύου.

Ποιες είναι αυτές οι παθογένειες; Ποιοι οι παράγοντες κινδύνου; Πόσο σημαντική είναι η παρακολούθηση και η αντιμετώπισή τους;

Οι σημαντικότεροι παράγοντες κινδύνου

Είναι η ηλικία των εγκύων (κάτω των 19 ή άνω των 35 ετών), το βάρος, υπέρβαρες ή λιποβαρείς (με βάρος μικρότερο των 46 κιλών), ο υπερθυρεοειδισμός ή υποθυρεοειδισμός, περισσότεροι από 5 τοκετούς, το ιστορικό αποβολών, πρόωρων τοκετών ή γενετικών παθήσεων, προηγούμενες καισαρικές τομές, εγκυμοσύνες που σχετίζονται με παθολογικές καταστάσεις (π.χ. σακχαρώδη διαβήτη, αναιμία ή καρδιοπάθεια), εγκυμοσύνες με επιπλοκές, προεκλαμψία, πολύδυμη κύηση, κυήσεις με υπολειπόμενη ανάπτυξη εμβρύου, ανωμαλίες διάπλασης της μήτρας ή του κόλπου, παρατεταμένος τοκετός και κύηση μετά από θεραπεία υπογονιμότητας.

Συχνότερες παθολογικές καταστάσεις που χαρακτηρίζουν τις κυήσεις υψηλού κινδύνου

Η συχνότερη και κυρίαρχη παθολογική κατάσταση που χαρακτηρίζει τις κυήσεις υψηλού κινδύνου είναι η Υπέρταση και τοξιναιμία.

Η τοξιναιμία είναι μια παθολογική κατάσταση που παρουσιάζεται κυρίως στο τελευταίο τρίμηνο της κυήσεως και εκδηλώνεται με οιδήματα, υπέρταση, λευκωματουρία και διεγερσιμότητα του κεντρικού νευρικού συστήματος. Έτσι σε περιπτώσεις που παρουσιάζονται τονικοί και κλωνικοί σπασμοί, η κατάσταση αυτή ονομάζεται εκλαμψία, ενώ η προεκλαμψία αφορά κυρίως στη φάση των εκδηλουμένων σπασμών και χαρακτηρίζεται σε ήπια, μέσης βαρύτητας και βαρεία, αναλόγως της βαρύτητας της συνοδού υπερτάσεως. H εγκυμοσύνη με υπέρταση περιπλέκεται σε ποσοστό 3-38%, ενώ θεωρείται η κύρια αιτία της μητρικής θνησιμότητας λόγω των βλαβών που προκαλεί στα εγκεφαλικά αγγεία.

Καθίσταται σαφές ότι στις κυήσεις όπου εμφανίζεται η υπέρταση, η μείωση του ποσοστού μητρικής και περιγεννητικής θνησιμότητας μπορεί να επιτευχθεί μόνο με τη συνεργασία του Μαιευτήρα Γυναικολόγου, του Παθολόγου και της εγκύου, καθώς και με τη χρησιμοποίηση ειδικής θεραπευτικής αγωγής, σε εξειδικευμένες μονάδες για την αντιμετώπιση των κυήσεων που παρουσιάζουν μεγάλους κινδύνους για τη μητέρα και το έμβρυο.

Σήμερα η προεκλαμψία θεωρείται νόσος του πλακούντα, η οποία προκαλεί δευτεροπαθείς αλλαγές στη λειτουργία πολλών οργάνων και συστημάτων από τις οποίες και αρχικά διαγιγνώσκεται. Η υπέρταση είναι μια μόνο εκδήλωση της νόσου και δεν αποτελεί ούτε το κύριο χαρακτηριστικό ούτε και το μοναδικό αξιολογήσιμο σημείο. Στην πορεία της τοξιναιμίας διαπιστώνεται μια σειρά επιπλοκών από το κεντρικό νευρικό σύστημα (σπασμοί, οίδημα, αιμορραγία, αποκόλληση αμφιβληστροειδούς) από το αναπνευστικό (έως οίδημα λάρυγγος και πνευμονικό οίδημα), τα νεφρά (φλοιώδης και σωληναριακή νέκρωση) που απαιτεί τεχνητό νεφρό και ηπατική λειτουργία (παθολογία ίκτερου, αυξημένα ένζυμα, ρήξη ήπατος) τη διαταραχή του μηχανισμού πήξεως του αίματος και εκδηλώσεις του πλακούντα (όπως πρόωρη γήρανση ή και πρόωρη αποκόλληση).

Στους προδιαθεσικούς παράγοντες της τοξιναιμίας – υπέρτασης στη διάρκεια της κύησης αξίζει να αναφέρουμε την ηλικία, τον αριθμό των γεννήσεων ή αλλιώς πολυτοκία, την κοινωνικο-οικονομική κατάσταση, το κάπνισμα και το βάρος του πλακούντα, όταν αυτό είναι αυξημένο ιδιαίτερα σε πολύδυμη κύηση.

Αντιμετώπιση της υπερτασικής εγκύου

Η εντατική παρακολούθηση τόσο της ασθενούς εγκύου όσο και του εμβρύου συμβάλλει αποφασιστικά στη δραστική μείωση των επιπλοκών της νόσου.

Οι γενικές συμβουλές προς την έγκυο είναι να μετρά καθημερινά την αρτηριακή πίεση και να ελέγχει αποτελεσματικά το βάρος της, αποτελούν τον χρυσό κανόνα πρόληψης αλλά και θεραπείας στην περίπτωση πρώιμης εκδήλωσης προεκλαμψίας – εκλαμψίας. Θα πρέπει να ενημερώνεται για την εμφάνιση οιδημάτων στα άκρα, κοιλιακών ενοχλημάτων, διαταραχών οράσεως, αύξηση αρτηριακής πίεσης ή και μείωσης της ποσότητας των ούρων.

Ο κλινικοεργαστηριακός έλεγχος είναι σχεδόν καθημερινός, τόσο της εγκύου όσο και του εμβρύου και η έκβαση της κύησης κρίνεται ανάλογα των αποτελεσμάτων των εργαστηριακών εξετάσεων, επειδή η επιδείνωσή τους σημαίνει πάντοτε αύξηση της νοσηρότητας και θνησιμότητας.

Η μελέτη με Doppler του εμβρύου είναι συχνή, καθώς και ο έλεγχος με καρδιοτομογραφία για τον προσδιορισμό της μεταβλητότητας του καρδιακού παλμού του εμβρύου που αντανακλά την οξυγόνωσή του.

Η προεκλαμψία είναι μια παθολογική κατάσταση αυτή καθαυτή της εγκυμοσύνης και όχι απλώς ένα παθολογικό πρόβλημα της εγκύου. Έτσι το έμβρυο νοσεί άμεσα, με αποτέλεσμα η νόσος να επηρεάζει δραματικά την περιγεννητική νοσηρότητα και θνησιμότητα. Τα συμπτώματα όμως, της προεκλαμψίας επηρεάζουν ορισμένα όργανα της εγκύου, όπως τις αρτηρίες, τα νεφρά και το ήπαρ, ενώ σημαντικές αλλαγές προκαλούνται και στον μηχανισμό της πήξεως της εγκύου.

Πρόληψη της προεκλαμψίας

Όσον αφορά στην πρόληψή της χορηγούνται πλέον σκευάσματα μαγνησίου και ασβεστίου, αφού η υπομαγνησιαιμία και υπασβεστιαιμία έχουν άμεση σχέση με την εκδήλωση της νόσου. Η συνεργασία στα πρώιμα στάδια με Καρδιολόγο – Παθολόγο μπορεί να καταλήξει σε χρήση αντιϋπερτασικών στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, η οποία και επιβάλλεται. Η μελέτη Doppler των μητριαίων αγγείων της εγκύου από το πρώτο τρίμηνο μπορεί να οδηγήσει σε χορήγηση ασπιρίνης αναλόγου δόσης κατά περίπτωση, για την πρόληψη της προεκλαμψίας και πάντα με τη συνεργασία του Αιματολόγου.

Κυήσεις Υψηλού Κινδύνου

Σακχαρώδης διαβήτης και κύηση

Πολύ συχνή είναι η εμφάνιση σακχαρώδους διαβήτη, 3-5% στη διάρκεια της κύησης λόγω του ότι οι συντελούμενες ορμονικές μεταβολές επηρεάζουν τον μεταβολισμό των υδατανθράκων.

Ως επιπλοκές του διαβήτη κύησης αναφέρονται:

  • Το Υδράμνιο (14%)
  • Η Προεκλαμψία (12%)
  • Ουρολοιμώξεις και πυελονεφρίτιδα (4%)
  • Αυξημένο ποσοστό γεννήσεως μεγάλου βάρους νεογνών (>4Kg)
  • Πρόωρος τοκετός (10%)
  • Ενδομήτριος θάνατος (4%)
  • Υπέρταση της εγκυμοσύνης (10%)
  • Αυξημένο ποσοστό καισαρικής τομής (55%).

Τα αντίστοιχα ποσοστά στις φυσιολογικές κυήσεις είναι για την υπέρταση (5%), το υδράμνιο (1%), για τον πρόωρο τοκετό (4%) και για την καισαρική τομή (12%).

Παρακολούθηση εγκυμοσύνης με σακχαρώδη διαβήτη

Η παρακολούθηση αυτής της εγκυμοσύνης προϋποθέτει πολλές φορές τη στενή συνεργασία Ενδοκρινολόγου και Καρδιολόγου, για πρόληψη αγγειακών διαταραχών – επιπλοκών σακχαρώδους διαβήτη κύησης.

Ένα από τα σημαντικά προβλήματα που παρουσιάζονται στον προϋπάρχοντα της εγκυμοσύνης διαβήτη είναι η γέννηση νεογνών με συγγενείς ανωμαλίες. Η διατήρηση φυσιολογικών επιπέδων σακχάρου στο αίμα των διαβητικών εγκύων, τόσο στη διάρκεια της κύησης όσο και στη διάρκεια του τοκετού συμβάλλει αποφασιστικά στη μείωση της νεογνικής νοσηρότητας και θνησιμότητας.

Άλλες συχνότερες αιτίες που χαρακτηρίζουν μια κύηση ως υψηλού κινδύνου

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι μια καρδιοπαθής έγκυος αφορά κύηση υψηλού κινδύνου για την ίδια και το έμβρυο και είναι απαραίτητη η στενή συνεργασία Μαιευτήρα – Γυναικολόγου και Καρδιολόγου. Οι γενικές περιοδικές εξετάσεις αίματος και ούρων πρέπει να εκτελούνται τακτικά, ανά μήνα, διότι μπορεί να προκύψουν πρώιμες παθολογικές τιμές, λόγω αναφαινομένης π.χ. αιματικής νόσου (όπως θρομβοπενία σε υποκείμενη αιματολογική νόσο).

Τα θεραπευτικά μέσα

Καταρχάς όλες οι ειδικότητες εμπλέκονται στις κυήσεις υψηλού κινδύνου, αναλόγως της προϋπάρχουσας ή εκδηλουμένης παθολογίας, π.χ. κυήσεις που επιπλέκονται με πνευμονολογικά, αιματολογικά, χειρουργικά, ογκολογικά ή και άλλα παθολογικά περιστατικά της εγκύου.

Τα θεραπευτικά μέσα που θα χρησιμοποιηθούν θα πρέπει να είναι τα κατάλληλα, ώστε να ελαχιστοποιούνται οι παρενέργειες επί του εμβρύου, ενώ κρίνεται απαραίτητη η χρησιμοποίηση των σύγχρονων βιοχημικών και βιοφυσικών μεθόδων για την παρακολούθηση των κυήσεων αυτών, που μαζί με τις μαιευτικές επιπλοκές αποτελούν τις κυήσεις υψηλού κινδύνου. Η αποτελεσματική αντιμετώπιση των κυήσεων αυτών συντέλεσαν στη δραστική μείωση του ποσοστού της μητρικής νοσηρότητας, καθώς και της περιγεννητικής νοσηρότητας και θνησιμότητας.

 

Από τη συνέντευξή μου στην Ιατρική έκδοση MyDoctors, Ιούλιος 2023


14_15_Papadimitriou-1200x855.jpg

Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών δεν μπορεί να χαρακτηριστεί σαν ένα αμιγώς ορμονικό σύνδρομο, αλλά σαν ένα μεταβολο-ορμονικό σύνδρομο.

Στα κύρια χαρακτηριστικά του συνδρόμου αυτού, περιλαμβάνονται η καθυστέρηση της έμμηνου ρύσεως, η υπερτρίχωση, η παχυσαρκία, η προδιάθεση σε διαβήτη τύπου ΙΙ, η αντίσταση στην ινσουλίνη, το μεταβολικό σύνδρομο -που επιτείνει το πρόβλημα σαν φαύλος κύκλος-, οι ανωορρηκτικοί κύκλοι και πολλές φορές, η δευτεροπαθής στείρωση.

  • Πώς φτάνουμε από την κατανάλωση υδατανθράκων στη δημιουργία του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών;

Η μεταβολική «ευθύνη» – αιτία του συνδρόμου αφορά στην κατανάλωση υδατανθράκων εν γένει και ιδιαίτερα τα ταχέως απορροφούμενα βιομηχανικά σάκχαρα, που προκαλούν εκσεσημασμένη και δυσανάλογη έκκριση ινσουλίνης.

Η τελευταία κακή δράση των ταχέως απορροφούμενων σακχάρων από τον οργανισμό μας, με τη δυσανάλογη έκκριση ινσουλίνης, προκαλεί εκσεσημασμένη έκκριση αυξητικών παραγόντων (growth factors). Αυτοί οι παράγοντες είναι υπεύθυνοι για τη δημιουργία άσηπτων φλεγμονών και ινώσεων σε σημεία με ινώδη ιστό, όπως το περίβλημα της ωοθήκης ή ινώδης κάψα.

Αυτή η ινώδης κάψα της ωοθήκης, λόγω των ανωτέρω, καθίσταται σκληρή και πιο παχιά, με αποτέλεσμα να καθίσταται δύσκολη ως αδύνατη η ρήξη του ώριμου ωοθυλακίου (ωοθυλακιορρηξία) και να προκαλούνται ανωορρηκτικοί κύκλοι ή και αμηνόρροια με διαταραχές γονιμότητας (στείρωση). Έτσι, τα ωοθυλάκια συγκεντρώνονται κάτω από την παχιά λόγω αυξητικών παραγόντων ινώδη κάψα της ωοθήκης, αδύναμα να επιτελέσουν τη φυσιολογική ωοθυλακιορρηξία, που θα οδηγήσει σε σύλληψη ή σε φυσιολογικό κύκλο (αντίθετη περίπτωση) και δίδουν την υπερηχογραφική εικόνα αυτού που ονομάζουμε πολυκυστική ωοθήκη (σαν σχηματισμό περιδέραιου).

Papadimitriou Athanasios Papadimitriou 1 shutterstock 601981094

  • Αντιμετωπίζεται συντηρητικά;

Στις θεραπείες που προτείνονται για τις πολυκυστικές ωοθήκες, περιλαμβάνονται μετά τη μελέτη του μεταβολικού προφίλ (σακχάρου) και της ορμονικής λειτουργίας, αντιδιαβητικά φάρμακα, αντισυλληπτικά και αντιανδρογόνα, κατά περίπτωση ή σε συνδυασμό.

Εξυπακούεται βέβαια, ότι η ασθενής θα πρέπει να αποφεύγει τα ταχέως απορροφούμενα σάκχαρα (γλυκά, λευκό ψωμί, σακχαρούχα αναψυκτικά, κλπ.), ενώ το Β.Μ.Ι. (Body Mass Index) πρέπει να είναι κάτω από το 26.

Αρκετές φορές, η προσεκτική δίαιτα είναι αρκετή να διορθώσει τη ρύθμιση του κύκλου και πόσο μάλλον, να αποκαταστήσει τυχόν διαταραγμένη γονιμότητα της ασθενούς.

Πολλές φορές, η μακροχρόνια λήψη αντισυλληπτικών μπορεί να δυσκολεύει την απώλεια κιλών και να επιτείνει το πρόβλημα, αν δεν ακολουθήσει η ασθενής προσεκτική δίαιτα.

  • Ποιες είναι οι συνέπειες, εάν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως;

Η προοδευτική εγκατάσταση του συνδρόμου προκαλεί ανατομικές διαταραχές της ωοθήκης, με αποτέλεσμα η φλοιώδης μοίρα της να παράγει περισσότερα ανδρογόνα και η μυελώδης μοίρα λιγότερα οιστρογόνα. Η ελάττωση παραγωγής οιστρογόνων, λόγω εγκατάστασης του συνδρόμου, σημαίνει κακής ποιότητας ωάρια με αποτέλεσμα δευτεροπαθή αμηνόρροια και σημαντική διαταραχή της γονιμότητας, δηλαδή υπογονιμότητα.

  • Αντιμετωπίζεται χειρουργικά;

Πολλές δεκαετίες πίσω είχε προταθεί και η χειρουργική θεραπεία των πολυκυστικών ωοθηκών που δεν προσέφερε παρά δημιουργία συμφύσεων γιατί διενεργείτο με κοιλιακή τομή (ανοικτό χειρουργείο – σφηνοειδής εκτομή).

Η σφηνοειδής εκτομή των πολυκυστικών ωοθηκών όπως ονομάζεται, εγκαταλείφθηκε σύντομα, αφού επέτεινε κατά κανόνα το πρόβλημα χωρίς να το λύνει ή να το βελτιώνει.

Μετά τη δεκαετία του ’60 με αρχόμενη δειλά-δειλά, της εφαρμογής της λαπαροσκόπησης, πολλά γυναικολογικά προβλήματα άρχισαν να βρίσκουν τη λύση τους. Έτσι, προτάθηκε στην αρχή της δεκαετίας του ’80 από τον Greenblatt και συνεργάτες του, η λαπαροσκοπική θεραπεία του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών. Ο συγγραφέας (Greenblatt) μελέτησε τη λειτουργία των πολυκυστικών ωοθηκών πριν την εφαρμογή οποιασδήποτε χειρουργικής λαπαροσκοπικής παρέμβασης και μέτρησε την ελάττωση παραγωγής των οιστρογόνων σε πλήρη εξέλιξη του συνδρόμου, με τη μέτρηση της ορμονικής λειτουργίας μετά τη λαπαροσκοπική επέμβαση διάνοιξης της κάψας σε 7-10 σημεία σε κάθε ωοθήκη (όχι πάνω από το 30% της επιφάνειάς της), βρίσκοντας αποκατάσταση του ορμονικού profile στο φυσιολογικό, δηλαδή με αύξηση των οιστρογόνων και πτώση της ανδρογοναιμίας.

Έτσι, ο εν λόγω ερευνητής, πρώτος πρότεινε τη χειρουργική θεραπεία drilling των ωοθηκών (διάνοιξη οπών) σε λιγότερο από το 30% της επιφάνειάς της, ενώ διαπίστωσε μετά από 6-8 μήνες αύξηση της γονιμότητας των ζευγαριών με πολυκυστικές ωοθήκες. Η χειρουργική αυτή θεραπεία θα πρέπει να προτείνεται στη γυναικεία υπογονιμότητα λόγω πολυκυστικών ωοθηκών, αλλά ακόμη και στη δευτεροπαθή αμηνόρροια λόγω πολυκυστικών ωοθηκών.

Papadimitriou Athanasios Papadimitriou 2 shutterstock 1662703042

  • Σε ποιες ασθενείς προτείνεται η λαπαροσκόπηση;

Ιδιαίτερα προτείνεται σε ασθενείς με πολυκυστικές ωοθήκες, που είτε εμφανίζουν δευτεροπαθή αμηνόρροια, είτε ανεξήγητη υπογονιμότητα.

Παρομοίως, σε πολλές γυναίκες που πάσχουν από διάφορες παθήσεις, όπως σακχαρώδη διαβήτη, υπερχοληστεριναιμία, συγγενή υπερλιπιδαιμία, διάφορες αιμοσφαιρινοπάθειες, ηπατική ανεπάρκεια και παχυσαρκία, σε γυναίκες που εμφανίζουν αντένδειξη για λήψη αντισυλληπτικών δισκίων, που αποτελούν την πρώτη γραμμική θεραπεία στο σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η λαπαροσκοπική χειρουργική προσέγγιση με αποφλοίωση μέρους της ινώδους κάψας της ωοθήκης αποτελεί ουσιώδη εναλλακτική θεραπεία και δίνει λύση στο πρόβλημα των σοβαρών αντενδείξεων της λήψης αντισυλληπτικών.

  • Τι κατορθώνει η λαπαροσκοπική αποφλοίωση των ωοθηκών στην πράξη;

Με την αποφλοίωση, η φλοιώδης μοίρα της ωοθήκης που αφορά στην υπερπαραγωγή ανδρογόνων αποσυμφορείται και δίνει τη θέση της στη μυελώδη μοίρα, που παράγει πρωτίστως οιστρογόνα με αποτέλεσμα τα προκύπτοντα ωάρια κατά την ωοθυλακιορρηξία να προέρχονται από το κατάλληλο οιστρογονικό περιβάλλον, να είναι πιο ώριμα και να επιτυγχάνεται ευκολότερα η γονιμοποίησή τους, είτε με φυσική είτε με υποβοηθούμενη αναπαραγωγή.

Η αποφλοίωση των ωοθηκών με λαπαροσκόπηση στο πλαίσιο μιας ελάχιστα επεμβατικής διαδικασίας (minimal invasive surgical procedure) μπορεί να βοηθήσει αποτελεσματικά και νεαρές με δευτεροπαθή αμηνόρροια από εκσεσημασμένο σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (παχυσαρκία, υπερτρίχωση, δευτεροπαθής αμηνόρροια, μεταβολικό σύνδρομο) και να επακολουθήσει εμφάνιση εμμηνορρυσίας με ρυθμικό τρόπο φυσιολογικά. Στην υπερηχογραφική εκτίμηση του πάχους της ινώδους κάψης στο σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών δεν θα πρέπει να παραλείπεται η μέτρηση σε χιλιοστά, γιατί αποτελεί συμπληρωματική παράμετρο εκτίμησης της επιλεγμένης θεραπείας και ιδιαίτερα της χειρουργικής, αφού τα μετεγχειρητικά αποτελέσματα δικαιώνουν τη θεραπευτική άποψη των Greenblatt και συνεργατών (1985).

 

Από τη συνέντευξή μου στην Ιατρική έκδοση MyDoctors, Μάρτιος 2023


8-9-PAPADIMITRIOU-1200x820.jpg

Το 15% των ζευγαριών παγκοσμίως αντιμετωπίζει προβλήματα υπογονιμότητας, σύμφωνα με τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Οι αιτίες μπορεί να είναι πολλές και αντίστοιχα πολλές είναι και οι θεραπείες που μπορούν να εφαρμοστούν.

Πόσο επηρεάζει η ηλικία της γυναίκας στην απόκτηση παιδιού; Πώς και πόσο επηρεάζουν οι εξωγενείς παράγοντες; Τι ρόλο παίζουν οι φλεγμονές, η παχυσαρκία, το κάπνισμα, η παθολογία των γεννητικών οργάνων; Ποιοι είναι οι εχθροί της γονιμότητας; Είναι η υποβοηθούμενη αναπαραγωγή η μόνη λύση;

  • Τι ρόλο παίζει η ηλικία;

Ο πρώτος εχθρός της γυναικείας γονιμότητας είναι ο χρόνος. Η καλύτερη γόνιμη περίοδος της γυναίκας είναι μεταξύ του 20ου και 30ου έτους της ηλικίας της. Η γονιμότητα είναι αυξημένη κατ’ αυτή την περίοδο, ενώ μετά τα τριάντα έτη, αυτή θα αρχίσει να πέφτει προοδευτικά και ραγδαία μετά τα 40-42 έτη της ηλικίας της.

Άρα όσο πιο νωρίς αποκτά παιδί μια γυναίκα δηλαδή στα 20-30 έτη, τόσο καλύτερη φυσική προτεραιότητα αποκτά, για την απόκτηση κι άλλων παιδιών. Ενθαρρύνεται λοιπόν η έγκαιρη απόκτηση τέκνων.

  • Ποιες κακές συνήθειες επιβαρύνουν τη γονιμότητα;

Το κάπνισμα είναι ένας επιβαρυντικός παράγοντας. Προκαλεί αποδεδειγμένα υπογονιμότητα, λόγω των άσηπτων φλεγμονών – ινώσεων και καταστροφή στα γεννητικά όργανα. Η κατανάλωση αλκοόλ και η κακή διατροφή επηρεάζουν επίσης τη γονιμότητα, ομοίως και το άγχος. Ειδικά το άγχος δημιουργεί ένα φαύλο κύκλο στα προβλήματα γονιμότητας αλλά και η διάγνωση της υπογονιμότητας προκαλεί επιπλέον stress, που δυσκολεύει περαιτέρω τη σύλληψη.

  • Αληθεύει πως η παχυσαρκία σχετίζεται με την υπογονιμότητα;

Η παχυσαρκία σε συνδυασμό με το μεταβολικό σύνδρομο μπορούν να συμβάλλουν δραματικά στην επιδείνωση της υπογονιμότητας. Η ορμονική ανισορροπία που προκύπτει πολλές φορές οδηγεί σε ανωορρηκτικούς κύκλους και δύσκολη επίτευξη φυσικής εγκυμοσύνης. Το λίπος, πρέπει να γνωρίζουν οι υποψήφιες μητέρες, είναι ορμονοπαραγωγό και ως εκ τούτου επηρεάζει δυσμενώς την ορμονική ισορροπία, διότι κάνει υπερπαραγωγή εξωοθηκικών οιστρογόνων. Έτσι σήμερα το BMI (Body Mass Index) πρέπει να είναι μικρότερο του 26 για να εξασφαλίζεται η ομαλή έκβαση της γυναικείας ορμονικής λειτουργίας που είναι η αναπαραγωγή. Οι ίδιες οδηγίες θα πρέπει να ακολουθούνται και από τις υποψήφιες μητέρες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών.

  • Τι διατροφή πρέπει να ακολουθούν οι γυναίκες για να βελτιώσουν τη γονιμότητά τους;

Η κατάλληλη διατροφή είναι η μεσογειακή, διότι στηρίζεται σε σύνθετους ακατέργαστους υδατάνθρακες. Συνιστάται στις γυναίκες να τρώνε φρούτα και λαχανικά που είναι πλούσια σε φυλλικό οξύ και να υποκαθιστούν τη ζωική πρωτεΐνη με φυτική, που βρίσκεται στα όσπρια και τους ξηρούς καρπούς, αντί για κόκκινο κρέας. Εδώ όμως υπάρχει και μία έκπληξη.

Προτιμάται να μην καταναλώνουν άπαχα γαλακτοκομικά, αλλά γαλακτοκομικά πλήρη σε λιπαρά, γιατί η σύνθεση των ορμονών, οιστρογόνων και προγεστερόνης, έχει ως βάση τη χοληστερόλη. Επίσης, συνιστάται αποφυγή καφεΐνης και ροφημάτων που περιέχουν καφεΐνη, γιατί έχουν σχετιστεί με ελαττωμένη γονιμότητα.

Papadimitriou Athanasios Papadimitriou upogonimotita

  • Ισχύει ότι οι φλεγμονές αποτελούν έναν ακόμη επιβαρυντικό παράγοντα;

Χρόνιες φλεγμονές που έχουν παραμεληθεί έχουν δυσμενή αντίκτυπο στη γονιμότητα. Στη χρόνια εξέλιξη μιας φλεγμονής π.χ. χλαμυδιακής, δεν υπάρχουν σαφή συμπτώματα, με αποτέλεσμα με την πάροδο του χρόνου να δημιουργούνται συμφύσεις και προοδευτική καταστροφή, κατ’ αρχήν και κυρίως των σαλπίγγων. Οι σάλπιγγες είναι το πιο ευαίσθητο τμήμα των γεννητικών οργάνων της γυναίκας που θα υποστεί το αποτέλεσμα των φλεγμονών των γεννητικών οργάνων, που είναι η απόφραξη των σαλπίγγων. Επόμενος παράγοντας που επηρεάζεται από την ύπαρξη φλεγμονών είναι η πηκτικότητα του αίματος, η οποία διαφέρει φαίνεται σημαντικά μεταξύ όλων. Έτσι, ο όρος θρομβοφιλία έχει εγκατασταθεί σε κάθε υποψήφια και εν εξελίξει κύηση, αφού η μελέτη της και η τυχόν θεραπευτική παρέμβαση, σκοπό έχουν να εξασφαλίσουν την γονιμότητα – γονεϊκότητα.

Ο συνδυασμός υποκείμενων άσηπτων φλεγμονών και θρομβοφιλίας ενεργοποιεί ένα ισχυρό παθολογικό μείγμα που αποτρέπει την εξέλιξη του υποψήφιου εμβρύου – νεογέννητου από τις πρώτες στιγμές της εμφύτευσης, με αποτέλεσμα να προκύπτουν αποβολές και παλίνδρομες κυήσεις. Η έγκαιρη διάγνωση του επιπέδου θρομβοφιλίας εξασφαλίζει τη βιωσιμότητα της κύησης σε συνδυασμό πάντοτε με την PCR ενδομητρίου.

  • Μία στις 10 γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας πάσχουν από ενδομητρίωση, πόσο επιβαρυντική είναι για τη γονιμότητα;

Η ενδομητρίωση δρα ύπουλα. Η πάθηση εμφανίζεται και σε νεαρή ηλικία, με πόνο – δυσμηνόρροια, ενώ η διάγνωσή της με την τυπική απεικόνιση και συμπτωματολογία μπορεί δύσκολα να τύχει επιβεβαίωσης. Εδώ χρειάζεται η κλινική εμπειρία του γυναικολόγου που θα προστατεύσει την υποψήφια μητέρα από κάποιο μεγάλο βαθμό ενδομητρίωσης. Η συντηρητική θεραπεία (αντισυλληπτικά – προγεστερόνη – ανάλογα), εάν δεν αποδώσει θα ακολουθήσει διαγνωστική λαπαροσκοπική για ολοκληρωμένη διάγνωση και θεραπεία.

Ένας άλλος παράγοντας υπογονιμότητας είναι και η ενδομητρική παρουσία μικροβίων που παραμένουν ενδοκυτταρικά στην ενδομητρική κοιλότητα, με αποτέλεσμα να προκαλούν και να είναι υπεύθυνα για τον μεγαλύτερο αριθμό αποβολών και παλίνδρομων κυήσεων. Σήμερα η εφαρμογή της PCR, όπου δύναται να αποκαλύψει όλα τα ενδοκυτταρικά μικρόβια του ενδομητρίου με λίγες σταγόνες εμμήνου ρύσεως, είναι σημαντικό όπλο για την αύξηση της γονιμότητας. Η κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή μετά τα αποτελέσματα που θα δείξουν συγκεκριμένα μικρόβια ελαττώνει σημαντικότατα τις αποβολές και τις παλίνδρομες κυήσεις με τελική κατάληξη ένα υγιέστατο νεογέννητο.

  • Αναστέλλουν και άλλες παθολογίες τη γονιμότητα;

Υπάρχουν παθολογίες των γεννητικών οργάνων που επηρεάζουν τη γονιμότητα, όπως η ύπαρξη καλοήθων όγκων ινομυωμάτων, κύστεων ωοθηκών, κύστεων ενδομητρίωσης, όπου θα πρέπει να εξεταστεί σοβαρά η λαπαροσκοπική χειρουργική παρέμβαση. Ακόμη, σε περιπτώσεις μητρορραγιών θα πρέπει να εξετάζεται η υστεροσκοπική παρέμβαση για την αποκατάσταση της μητρορραγίας σε περίπτωση οργανικής βλάβης λόγω ύπαρξης πολύποδα, ινομυώματος και υπερπλασίας. Τα αποτελέσματα μετά από τις λαπαροσκοπικές επεμβάσεις είναι θεαματικά, όσον αφορά στην επικείμενη σύλληψη που προκύπτει τις περισσότερες φορές.

Λαπαροσκοπικά – Υστεροσκοπικά αντιμετωπίζονται και τα συγγενή διαφράγματα της μήτρας, όπως στις περιπτώσεις δίκερης μήτρας, διαφραγματικής μήτρας ή ακόμη μήτρας με συμφύσεις, με την προϋπόθεση βέβαια ύπαρξης ευχερούς διαβατότητας των σαλπίγγων για φυσική σύλληψη.

Ο θυρεοειδής και οι παθήσεις του είναι πέντε φορές πιο συχνός στις γυναίκες και θα πρέπει να εξετάζεται η υποψήφια μητέρα για τυχόν παθήσεις αυτού του αδένα, που έμμεσα πολλές φορές άπτονται της υπογονιμότητας.

Δυστυχώς, σε όχι λίγες περιπτώσεις, η γονιμότητα πλήττεται ανεπανόρθωτα από πρώιμο καρκίνο της αναπαραγωγικής ηλικίας (μαστού, γεννητικών οργάνων, ή άλλου οργάνου). Σε αυτή την περίπτωση οι σύγχρονες θεραπείες διατήρησης της γονιμότητας της γυναίκας έχουν να επιδείξουν κατά περίπτωση λύσεις, όπως: κρυοσυντήρηση ωαρίων πριν τη χημειοθεραπεία, διατήρηση ωοθηκικού ιστού, προ χημειοθεραπείας – ακτινοβολίας, πάντοτε σε συνεργασία με τον ογκολόγο και τον θεράποντα ιατρό.

  • Πριν μια γυναίκα καταφύγει στη λύση της εξωσωματικής γονιμοποίησης θα πρέπει να έχουν λυθεί τα παραπάνω προβλήματα που αναπτύξατε;

Εάν μία γυναίκα έχει τηρήσει υποδειγματικά τα προαναφερόμενα, σε μεγάλο ποσοστό θα μείνει από μόνη της έγκυος και δεν θα χρειαστεί την εξωσωματική.

 

Από τη συνέντευξή μου στην Ιατρική έκδοση MyDoctors, Νοέμβριος 2022


Untitled-Design-1-min-1200x800.jpg

Σχεδόν τέσσερις στους πέντε ασθενείς με αυτοάνοσα νοσήματα είναι γυναίκες. Οι τελευταίες έρευνες, μας ενημερώνουν ότι υπεύθυνοι γι’ αυτό είναι οι ορμόνες του φύλου, τα γονίδια και το μικροβίωμα του εντέρου, που πιθανόν ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό.

Ο Χειρουργός Γυναικολόγος Αθανάσιος Παπαδημητρίου μας εξηγεί γιατί η βιολογία “συνωμοτεί” κατά του γυναικείου φύλου.

  • Ποια είναι τα αυτοάνοσα νοσήματα που έχουν προτίμηση στις γυναίκες;

Οι γυναίκες κατά προσέγγιση αποτελούν περίπου το 78% των ασθενών με ερυθυματώδη λύκο, πολλαπλή σκλήρυνση, ρευματοειδή αρθρίτιδα και άλλες νόσους, στις οποίες το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού τους ενεργοποιείται κατά λάθος και προσβάλλει τα δικά τους κύτταρα και τους ιστούς. Τα αυτοάνοσα νοσήματα αποτελούν σήμερα την πέμπτη αιτία θανάτου σε γυναίκες νεότερες των 65 ετών.

  • Τι συμπτώματα παρουσιάζουν τα αυτοάνοσα;

Τα συμπτώματα είναι ποικίλα, διαφορετικά και εξαιρετικά μεγάλης ευρύτητας, που κάνουν δύσκολη τη διάγνωση τους πολλές φορές. Νευρομυϊκές διαταραχές, αδυναμία, οπτικές διαταραχές, αλλαγές στη διάθεση, αδυναμία κινητικότητας, δερματικές διαταραχές, γαλακτόρροια, διαταραχές εμμήνων, βάρους, αιματολογικές διαταραχές κλπ. Μια σειρά συμπτωμάτων, που πολλές φορές μπορεί να είναι άτυπα και δύσκολα στη διάγνωσή τους, επιβεβαιώνονται στη συνέχεια με εξειδικευμένες εξετάσεις και κλινικο-εργαστηριακούς ελέγχους.

  • Πόσο επιβαρύνεται το ανοσοποιητικό σύστημα της γυναίκας κατά την εγκυμοσύνη;

Η πλακουντοποίηση και η εγκυμοσύνη είναι κριτικής σημασίας βιολογικές διαδικασίες που καθορίζουν και σχηματοποιούν το ανοσοποιητικό σύστημα της μητέρας, γεγονός που υπογραμμίζει τις διαφορές φύλου στην εμφάνιση αυτοάνοσων νοσημάτων, όπως τονίστηκε.

Κατά τη διάρκεια της κύησης, ο οργανισμός της εγκύου πρέπει ανοσολογικά να προστατευθεί από την ανάπτυξη του εμβρύου, που κατά το ήμισυ έχει διαφορετικό DNA, επειδή αυτό προέρχεται από τον πατέρα. Αυτή η εξωγενής κυτταρική σειρά δημιουργεί κύτταρα και προκαλεί την αντίδραση του ανοσοποιητικού της εγκύου. Οι έγκυες γυναίκες εκτός από το έμβρυο πρέπει ανοσολογικά να ανταποκριθούν και στον πλακούντα που δημιουργείται από τον «ξενιστή» – έμβρυο.

Ίσως τα γονίδια που συνδέονται με το Χ-χρωμόσωμα και η ατελής αδρανοποίηση του χρωμοσώματος δημιούργησαν τη δυνατότητα στον γυναικείο οργανισμό, ώστε ευχερώς να ανταποκρίνεται στις ιδιαίτερες ανοσολογικές απαιτήσεις μιας εγκυμοσύνης. Έτσι κατά την διάρκεια της κύησης, η ανοσοποίηση της εγκύου διαφοροποιείται δυναμικά. Αυτή η διαπίστωση θα μπορούσε να εξηγήσει γιατί τα αυτοάνοσα νοσήματα είναι αυξημένα μεταξύ των γυναικών σήμερα, καθώς και γιατί αποτελούσαν λιγότερο νοσογόνο παράγοντα των γυναικών στο παρελθόν. Αυτή η υπόθεση της διαπίστωσης απαιτεί περαιτέρω έρευνα. Οι γυναίκες έχουν να κάνουν αξιοσημείωτα γεγονότα και πράγματα που οι άνδρες δεν είναι ενταγμένοι να κάνουν, όπως στο να συμβάλλουν στην επιβίωση και διαιώνιση του είδους.

Η αυτοανοσοποίηση μπορεί να είναι το κόστος του γυναικείου οργανισμού για τον δυναμισμό τους, αλλά επί του παρόντος είναι ένα εμπόδιο που η επιστήμη καλείται να απαλύνει και να λύσει.

Από τη συνέντευξή μου στην Ιατρική έκδοση MyDoctors, Ιούνιος 2022


shutterstock_1143175217-min-1200x800.jpg

• Φροντίστε την επαρκή ενυδάτωσή σας.
• Καταναλώνετε φρούτα και λαχανικά.
• Επιλέγετε συχνά ελαφρά γεύματα.
• Προτιμάτε άνετα και βαμβακερά ρούχα.
• Κάνετε συχνά δροσερά ντους.
• Αποφεύγετε τις μετακινήσεις όταν κάνει πολλή ζέστη (ειδικά 10.00 με 16.00)
• Χρησιμοποιείτε αντιηλιακό και φοράτε καπέλο στην παραλία.
• Κολυμπάτε σε καθαρές θάλασσες πάντα με παρέα και ποτέ με γεμάτο στομάχι.
• Επιλέξτε άνετα υποδήματα, όπως σαγιονάρες ή πέδιλα.
• Μην καταναλώνετε αναψυκτικά και τροφές πλούσιες σε αλάτι.

metavoliko_syndromo-1200x800.jpg

Eodem modo typi, qui nunc nobis videntur parum clari, fiant sollemnes in futurum. Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit, sed diam nonummy nibh euismod tincidunt ut laoreet dolore magna aliquam erat volutpat. Ut wisi enim ad minim veniam, quis nostrud exerci tation ullamcorper suscipit lobortis nisl ut aliquip ex ea commodo consequat.


ypekinitikotita-1200x800.jpg

Duis autem vel eum iriure dolor in hendrerit in vulputate velit esse molestie consequat. Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit, sed diam nonummy nibh euismod tincidunt ut laoreet dolore magna aliquam erat volutpat. Ut wisi enim ad minim veniam, quis nostrud exerci tation ullamcorper suscipit lobortis nisl ut aliquip ex ea commodo consequat.






Επικοινωνία






Follow us



Copyright by Athanasios Papadimitriou 2021. All rights reserved.

Papadimitriou Athanasios upsitenow