Η εγκυμοσύνη είναι μια ιδιαίτερη περίοδος, στη διάρκεια της οποίας οι γυναίκες βιώνουν πρωτόγνωρες εμπειρίες. Όταν ακουστούν οι παλμοί του εμβρύου τον δεύτερο μήνα της κύησης, πλέον μια νέα ζωή υπάρχει στην έγκυο ήδη, αλλά και στην οικογένεια που δομείται με ένα νέο μέλος. Η γέννηση είναι απλώς μια διαδικασία μετάβασης από την εμβρυϊκή στην εξωμήτριο καθημερινή ζωή. Οι ορμόνες που παράγονται από τον πλακούντα στη διάρκεια της κύησης είναι πολλές και διαφοροποιούν τον ψυχισμό, τις συνήθειες, ιδιαίτερα τις διατροφικές της εγκύου, άλλοτε σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό. Η ανάγκη για επικοινωνία είναι μεγαλύτερη εκ μέρους της εγκύου και οι έννοιες ευθύνη και εμπιστοσύνη πρέπει να καλλιεργούνται συστηματικά από τον γιατρό, τη μαία, το οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον για να προκύψει το καλύτερο μαιευτικό αποτέλεσμα.

Οι ασθένειες του θυρεοειδή στην εγκυμοσύνη, επηρεάζουν αργότερα τα παιδιά και ειδικά τα αγόρια. Είναι αλήθεια;

Επειδή η συχνότητα των παθήσεων του θυρεοειδούς είναι πενταπλάσια στις γυναίκες σε σχέση με τους άντρες, θα πρέπει να εξετάζεται από το ιστορικό ή την κλινική εξέταση, η περίπτωση θυρεοειδοπάθειας και από ειδικευμένο ενδοκρινολόγο. Σημαντική έλλειψη ιωδίου στη διάρκεια της κύησης που οφείλεται σε υποβόσκουσα, μη καλώς διαγνωσμενη θυρεοειδοπάθεια έχει δυσμενείς, ισόβιες επιπτώσεις στη ζωή του νεογέννητου μετά το πρώτο έτος, σε περίπτωση που αυτό δεν θεραπευτεί κατάλληλα και έγκαιρα. Ευτυχώς στις αναπτυγμένες χώρες τέτοια περιστατικά δεν συμβαίνουν πλέον, γιατί η προληπτική εξέταση του εμβρυοπλακουντικού αίματος μετά τον τοκετό δίνει οριστική απάντηση και προστατεύεται έτσι η υγεία του νεογέννητου.

Τα τελευταία χρόνια, όλο και συχνότερα έγκυες γυναίκες κάνουν καθημερινά αντιπηκτικές ενέσεις κατά τη διάρκεια της κύησης αλλά και της λοχείας, μετά από συμβουλή του γυναικολόγου ή του αιματολόγου. Γιατί συμβαίνει αυτό;

Η δράση των αντιπηκτικών στη διάρκεια της κύησης είναι τεκμηριωμένη σήμερα για τις ωφέλειες που προσφέρει σχεδόν στις περισσότερες κυήσεις και η χορήγηση γίνεται πάντοτε με τη συμβολή αιματολόγου. Οι χαμηλού μοριακού βάρους ηπαρίνες – τα εν λόγω αντιπηκτικά – είναι υποδόριες ενέσεις που βοηθούν τα αγγεία της μικροκυκλοφορίας του πλακούντα. Δρουν στον μηχανισμό πήξης, ώστε να αναστέλλεται ο σχηματισμός θρόμβων που μπορεί να εμποδίσουν την ομαλή αιματική παροχή και οξυγόνωση του εμβρύου, με δυσμενείς και άμεσες επιπτώσεις, όπως δημιουργία παλίνδρομου κύησης, νεκρού εμβρύου – αποβολής ή υπολειπόμενης ανάπτυξης του εμβρύου.

Τι είναι η θρομβοφιλία και πόση προσοχή χρειάζεται;

Όπως το εννοεί και η λέξη, θρομβοφιλία είναι η τάση του οργανισμού γενικότερα να δημιουργεί θρόμβους με λιγότερη ή περισσότερη προδιάθεση και κάτω από συνθήκες και όρους. Αυτή η διαδικασία, όπως καταλαβαίνει κανείς είναι επικίνδυνη για την εξέλιξη ενός εμβρύου, με κίνδυνο παλινδρόμησης αυτού ή και αποβολής του. Υπάρχει μεγάλη ευαισθητοποίηση στο θέμα της θρομβοφιλίας από το ιατρικό προσωπικό, διότι με τον έναν ή τον άλλο τρόπο και σε ποικίλο βαθμό “κυκλοφορούν” παθολογικά γονίδια στον ελληνικό πληθυσμό σε ποσοστό 35-37%. Η ενημέρωση και η πρόληψη υπάρχουν, γι’ αυτό σε πολλές κυήσεις συστήνεται η χορήγηση αντιπηκτικών από τον αιματολόγο σε συνεργασία με τον γυναικολόγο της εγκύου.

Σε περίπτωση διαβήτη της κύησης, η κύηση χρήζει ιδιαίτερης προσοχής και γιατί; Τότε η καισαρική είναι αναπόφευκτη;

Σε περίπτωση διαβήτη της κύησης το έμβρυο καθίσταται ευάλωτο στο νοσογόνο περιβάλλον, ακόμη και υπό θεραπεία με ινσουλίνη, οπότε ο κίνδυνος οξέωσης για το έμβρυο με συνέπεια τον ενδομήτριό του θάνατο είναι αυξημένος. Λόγω αυτού του κινδύνου συστήνεται ιδιαίτερη περιγεννητική φροντίδα, που περιλαμβάνει υπερήχους με Doppler και καρδιοτομογραφία προ των 36 εβδομάδων κύησης. Άρα κατά τη διάρκεια της κύησης διαβητικής εγκύου είναι στενή η συνεργασία γυναικολόγου, ενδοκρινολόγου, μαίας για τη στενότερη παρακολούθηση σαν υψηλού κινδύνου κύηση (high-risk pregnancy).

Η γενικότερη σύσταση είναι να γίνεται περαίωση της κύησης προ των 40 εβδομάδων και προφανώς με καισαρική. Υπό συνθήκες και τη σύμφωνη γνώμη όλων έχουν γεννηθεί νεογνά φυσιολογικά, αλλά δεν είναι ο κανόνας.

Θέλω να γεννήσω με φυσιολογικό τοκετό… Τι μπορεί να πάει στραβά στην αίθουσα τοκετών, ώστε στο τέλος να γεννήσω με καισαρική;

Μια ξαφνική αιμορραγία, που σημαίνει αποκόλληση πλακούντα ή αφύσικη πτώση των παλμών του εμβρύου, που σημαίνει επικίνδυνη εμβρυϊκή δυσφορία για τη ζωή του εμβρύου και στις δύο περιπτώσεις. Σήμερα, η επίτοκος έχοντας επισκληρίδιο αναισθησία μπορεί εύκολα να οδηγηθεί σε χειρουργική κλίνη και γρήγορα, χωρίς καθυστέρηση να υποβληθεί σε καισαρική τομή που θα σώσει τη ζωή του εμβρύου της.

Κυοφορώ δίδυμα. Τι πρέπει να προσέξω;

Γενικά οι δίδυμες, τρίδυμες, πολύδυμες κυήσεις έχουν διπλάσια νοσογόνο επίπτωση για παθολογικές καταστάσεις, όπως σακχαρώδη διαβήτη, υπέρταση, προωρότητα και τοξιναιμία κύησης και χαρακτηρίζονται ως υψηλού κινδύνου. Απαιτείται συχνότερη παρακολούθηση προς αποφυγή δυσάρεστων παθολογικών εκπλήξεων, που μπορεί να απειλήσουν τη ζωή των εμβρύων και της εγκύου.

Σε ποιες περιπτώσεις είναι απαραίτητη η αμνιοκέντηση;

Κάποιες φορές στην αρχή της κύησης για ολοκλήρωση του προγεννητικού ελέγχου ή εάν απαιτηθεί από τους υποψήφιους γονείς. Πολλές φορές επιβάλλεται εάν υπάρχουν γενετικές ανωμαλίες στο έμβρυο των 20-24 εβδομάδων, ενώ συστήνεται στο τρίτο τρίμηνο σε έμβρυα υπολειπόμενης ανάπτυξης σε πρώιμο στάδιο.

Το πρώτο μου παιδί το γέννησα με καισαρική. Το δεύτερο παιδί μου μπορώ να το γεννήσω με φυσιολογικό τοκετό;

Ναι, υπό όρους και προϋποθέσεις που θα πρέπει να διευκρινιστούν και να εξηγηθούν οι πιθανοί κίνδυνοι, προτού ξεκινήσει η διαδικασία.

Ακούγεται πως τα χαμηλά επίπεδα σιδήρου στο αίμα είναι επικίνδυνο για το έμβρυο…

Τα χαμηλά επίπεδα σιδήρου μπορεί να σημαίνουν χαμηλή οξυγόνωση του εμβρύου, με συνέπεια υποοξυγόνωση ανατομικών μερών του αναπτυσσόμενου εμβρυϊκού εγκεφάλου και εμφάνιση διαφόρων συμπτωμάτων και συνδρόμων μετά τον τοκετό, όπως διάσπαση προσοχής, αυτισμού, κλπ.

Πώς αντιμετωπίζονται οι κράμπες στα πόδια;

Κυκλοφορούν πολλά σκευάσματα με μαγνήσιο, ασβέστιο και σύμπλεγμα βιταμινών Β με εξαιρετικά αποτελέσματα.

Έχω έντονους πονοκέφαλους, τι πρέπει να κάνω;

Συστήνεται παθολογική εξέταση, η οποία κατά περίπτωση θα συμπληρώνεται και από γυναικολογική, δηλαδή να αποκλεισθούν τα παθολογικά αίτια και έπειτα να διερευνηθούν τυχόν ενδοκρινολογικά (π.χ. αύξηση προλακτίνης, ημικρανίες, κεφαλαλγίες εμμηνόπαυσης).

Η αιμορραγία στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, τι μπορεί να σημαίνει;

Τις περισσότερες φορές αφορά περιφερικές αποκολλήσεις του πλακούντα που όμως, αντιμετωπίζονται με κατάκλιση και φάρμακα, ανάλογα με το τρίμηνο της κύησης. Σε σπανιότερες περιπτώσεις και σε πρώιμα στάδια κύησης μπορεί να σημαίνει αποβολή του εμβρύου, ενώ σε τελειόμηνο να επιβάλλεται καισαρική, εφόσον απειλείται το έμβρυο.

Παλίνδρομη Κύηση. Μπορώ να την καταλάβω;

Παλίνδρομη είναι η κύηση που δεν εξελίσσεται, δηλαδή έχει σταματήσει η καρδιά του εμβρύου. Ως εκ τούτου, τα συμπτώματα της κύησης γίνονται ασθενέστερα (έμετοι, ναυτία, οσμές) ή και υποχωρούν, ενώ έχουν περάσει αρκετές εβδομάδες κύησης. Γενικά, ανά τέσσερεις εβδομάδες θα πρέπει να παρακολουθείται η εξέλιξη της ανάπτυξης του εμβρύου.

Έχω ινομυώματα που δεν έχουν αφαιρεθεί. Θα μου δημιουργήσουν πρόβλημα στον τοκετό;

Όχι απαραίτητα, αλλά εξαρτάται από τα σημεία που βρίσκονται τα ινομυώματα.

Γιατί εσείς, οι γυναικολόγοι επιμένετε στη μη πρόσληψη βάρους;

Η παθολογική πρόσληψη βάρους αποτελεί πηγή αυξημένης νοσηρότητας για την έγκυο και το έμβρυο. Η υπέρβαρη έγκυος είναι υποψήφια για διαβήτη κύησης, αρτηριακή πίεση, προεκλαμψία, πρόωρη αποκόλληση πλακούντα, δηλαδή καταστάσεις που καθιστούν μια φυσιολογική κύηση σε κύηση υψηλού κινδύνου.

Από τη συνέντευξή μου στην Ιατρική έκδοση MyDoctors, Νοέμβριος 2023